Rude Liss Pättche wearde Wie mer su säht! Verzällche Spröchelche Leedche Bei denne! Siggewies
Startseite Verzällche Dä Hond on dat Eechhohn

Verzällche


Verzällche övve et Roisdebe Platt All die schön Usdröck sterven us Dä Hond on dat Eechhohn

Dat semme! E-Poss Heimatfreunde Roisdorf e.V.

Dä Hond on dat Eechhohn

Dä Hond on dat Eechhohn
Ä Verzellsche för Blahge von Johanna Kinkel

Dat Drückche wor eckersch esu gruß, dat it met dä Ooge üver da Desch luure konnt, wa Weck' e Milch drob stond; it hatt' Höörcher wie Siggeflahs on Öögelscher wie Wachelderköönscher. Jt drog e ruth wölle Jüsebche, on e Butzeköbche. Si Moder wor en erm Wittfrau, die moht sich ploge für et leve Brud; sie konnt' dem Drückche keen Poppe maache: it moht met dem gruße Hond spille, dä dät Huus bewaache däht. Dat wor e god Dihr, ever e brommig Dihr. Hä hatt' ene schwaze zoddelige Pelz on kletschige Ooge. Hä dinselte net vill öm de Lück eröm, on blev stell en singem Hüüsche; ever do hett Ener dem Drückche jet dohn solle, hä hett ihm de Fetze us de Wackbrode geresse. Do kom ens ene Mann elans, dä hatt' en Eechhöhnsche ze verkofe, ä leev peffig brung Müggelsche, met' em Stetzchen esu deck wie e Polsterwürschche. Do drellte dat Drückchen e su lang an singer Moder, bes sie sich et am Mond avtrook, on dem Blahg dat Eechhohn koof'. Dat wor ene Buhei! dä ganze Dahg leet it dat an em Köörtschen eröm, Trab ob, Trab av, on da Assor sohch it mem Röcke net mih an. Dat Eechhohn ooß met ihm us Enem Schöttelsche, on schleev Naachs neve singem Bettsche.

Ens an em Ovend wor et Drückche net brav gewehs; it wollt' si Gürtezübche net obesse, on do hatt' si Moder et gefik, on öm 7 Uhre nom Bett gejag. Jt bauzte bes et düster wurd; do gink dä Mond hinger der aale Kapell ob, on scheen ganz blöölich dorch die Druvebläder eren, di lans et Finster getrocke wore, on de Schwalfdere pibschte höösch en ihrem Neßche. Do wurd dat Kind bang on trook dat Lääkelsche üver da Kopp; ever do koom e klitze Pühtsche on klopp ob sie Kößche, on e fing Stemmche säht:

„Drückche, Drückche stüür dich an
nix, schmeer de Schohn met Eierwix."

Dat wor dat Eechhöhnsche, dat fespelte ihm en de Uhre: Weeß de wat, mir wellen ons us dem bängelige Stüvche fut maachen en dä Bösch; do es et esu schön on esu staats wie en der Kerch. Heh krit mer bah Gürtezübche, wat mer kenem Esel en en Uhr schödde soll; do eß alles voll Erbelscher on Morbele; heh eß et esu düster wie en 'em Brommställsche, ever do schink die ganze Naach da Mond wie de iwige Lamp en der Kapell do drüver. Heh rappelt enß en Rattmuus hinger der Zinnreck, do pibschen eene de Vügelscher en de Schlov.

Dat Drückche woß net wat et däht: et stond ob on däht si Butzeköbche an, on weel it immer dat Köötche öm sie Armche gebunge hat, wo dat Eechhöhnsche dran faß wor, moot it dem Dihrche nohgohn, wie dat die Trab erav sprong. Sie mahte sich höösch lans dä Assor; dä schlev wie ene Bock: wat sollt hä sich och für nix on widder nix dä gesonde Schlov avbreche; wo nix eß do breche keen Spetzboven en. Wie die 2 Kamerädscher baal am Wald wore, do blees von feen dä Naachswächder ganz freeßelich: 12 Uhre, on Eene Hahn nom andre krähnt:

„Kückeleküh,
dä Hahn hat Flüh!"

Domet ginke se en da Bösch eren. Kuckuk noch emol an! do wor et ever schön! Vüran e bubbelig Bächelsche; scheen dä Mond eren, daß all die Wellscher wie Selver on Tigemant fönkele dähte. Oven huh e gröön Daach mit 1000 Luurlöchelscher, do kickten de Steenscher eren. Et wor grad Juhannsdag; do hatten die Juhannsfönkelscher Kermes: die danzten en 'em Flierestruch Kadrill, on drei Heemermüüscher mahte Musik derzo. Et roch esu koßbar no gestuvte Maiblöömcher wie mer deefer en dä Wald koom, on do woor ä Gedühsch on ä Gesomms von allerhand Tön'. Et wor mer got, dat Drückche laht sich en et Gras, on schleef en.

Wie dat Drückche wackrig wurd, do scheen de Sonn alt ganz hell, on all die Grashälmcher hinke voll golde Dröpcher. Do wor en Erbelespill on e Morbelespill, dat wor jet grausames. Jetzt goov it sich dran on söök Erbelscher on die deelt it met dem Eechhohn, wie dä Zinterkloos singe Mantel met enem ärme Mann. Ever dat Eechhohn dat wor net esu do; „Weeß de wat", sääd it, „bing ens dat Köötsche los, dann hollen ich dir von dä Bööm Hasenößcher eronder; se senn alt ganz rihf!" Dat Drückche bink ganz dröckelich dat Köötsche los: git sich nur dä Pinxfuß von 'em Eechhohn dä Boom erob, on gihvelt dat dä Aß wibbelt, wo et drob setz. Dat Drückche hält si Schützelsche ob, on gibsch ob die Nöß, die doronder falle solle; et fällt och allerhand eronder, ever keen Nöß, nix wie Rüscher on Bläder. Dat Eechhohn höpp ob ene andere Boom, — fub, widder obene andre — fubstich, noch ens ob ene, on esu vüran, bes et net mih ze sehn wor. Dat Drückche gov sich an et Hüüle; ever wat holf et? It moot alleen em Wald blive. Jt wör geen no Huus gekihrt, wann it eckersch dä Weg gewoß hät.

Ob emol süht it ob em Boom drei schön Aape setze, die knauelte malch an em Müührche. Jt wink' mem Hängche on reef: „Och ihr leev Ääpcher, wiißt mer doch dä Weg no Huus!" Do winke die Ääpcher och met de Pühtcher on sage: „Och leev Drückche, wiiß ons doch dä Weg no Huus!" Do fald dat Drückche de Händ, on sät: „Och no haalt mich doch net für de Geck, ich gink geen bei de Motter!" Do falden och die Aäpcher die Pühtscher on sage: „Och, no halt ons doch net für de Geck, mer ginke geen bei de Motter!" Do kriisch dat Drückche, on kneent sich ob de Erd, on sät: „Och, no spott mer doch net alles no" — domet wolle de Aäpcher och ob de Knee falle, ever: Morge Mötz, sie purzele alle drei vom Boom eronder. Do lööf dat Drückche fut, wat giß de, wat häß de. Do geve sich die Aäpcher och an et Loofe; wann it schreit, dann schreie die Ääpcher, on wann it ob de Naas fällt, dann loße die Aäpcher sich och ob die Naas falle.

Endlich komme se an en düster Loch, dat wor esu schwatz wie ene Tintekocher, on do sooß ene mächtige Bär dren, dä streckd en lang ruhd Zong erus, on bromb wie ene Schollmagister. Met ener Klau pack hä die drei Aäpcher, on met der andere wollt hä evens dat Drückche mem Wöllsche krigge — do küt dä Assor geloofe; dä hatt' esu lang dorch dä Bösch geschnüffelt, bes hä dat Drückche funge hat. Dat gohv ene Kraball! Dä Bär leet die Aape los, on sprong ob dä Assor; dä Assor beß ihn en de Schnüß, dat hä hingen erüver dreimol dä Kuckeleboom schloog. Am End hatten die zwei sich esu faß gebesse, dat se net mih von enander los konnte. Se wenzelte sich zesammen em Graas: flöck gohve sich zwei Aape och an et Wenzele, on dä drette kräg et Drückche on wenzelte sich dermet, on dat Drückche schreit' als wenn em Eener mem Metz am Hals wör.

Dat 'en hürt ene Trupp Konstöckermächer, die evens dorch dä Bösch trooke; die komme schwind ze loofe, on han baal eweg wat de Botter gilt. Et irsch werfe se dem Bär ene Streck öm dä Hals, on dohn em ene Muhlkorv an; dann fange se de Aape, on dann dä Assor on et Drückche. No reise se Daag on Naach dorch dä Bösch, beß se en e fremb Dorf komme, do meede se en ledige Schüür, on lihren dat Drückchen om Seel danze. Do holf ke Sprattele: sie wirten et esu lang bes et ed konnt. Dä Assor moht ob de Hingerbeen Schildwach stohn, on dä Bär lihrt danze, on de Trommeleut' schloon. Die Aape kräche ruhd Röckelcher, on mohte die Orgelsmadamme luuse. Esu trook dat Gelooch nom Pötzches Maat, on ob alle Kermessen eröm, on dat Drückche hüürd on sooch nix mih von singer good ärm Motter.

Wie dat Drückche baal zehn Johr alt wor, kome seens Ovends spät an e Dorf, do stond am End en aal Kapell, do brannt en iwige Lamp dren, on doneve stond e klitze Hüüsche met em Strühdaächelsche, on lans de Finstere wor ene Druvestock getrocke. Vür der Düür loog en ömgestölp leddig Hondshüüsche, do sooße zweijung Katze drob. Wie dat dä Assor sooch, do bromb e ens, ever glich drob ging ihm dä Stetz, wie ene Wimpel om Daach. Dat Drückche wurd ob emol ganz bedröv, on mooht kriische, on woß selver net, wad em woor. Ever die andere Konstöckermächer die deuten et elans, on do trooke se all zo er Schüür eren.

Dä andere Daag hilte se ene Zog dorch dat Dorf; do leefen all de Buure zesamme on sperrte Nahs on Mond op wie en Schüürepoortz. Vürob rett' ene Seeldänzer, dä schlog de decke Tromm. Dann komen 'er zwei als Törkemänder, met ruhd Kamesöler, on dreckige wihße Botze, de bleeßen en de Trompett'. Dono zwei Madamme zo Perd, die hatte geel sigge Bötzger, on kurte grön Röckelscher drüver met selvere Lövercher gesteck. Se hatte Bäckelscher esu ruhd wie Zigelstehn, äver keen Zänd em Mond. Om Kopp hatte se Fedderbüsch wie de Schliddeperd, die winkten immer goden Daag. Dono kom e Kameeldier, do soße die drei Aape drob on mahte Geseechter on gringte de Lück an. Dann kom dä Pajaß; dat wor ene magere Kähl, met er Nahs, die wor net ruhd, ever vigelet, on Hoor wie Peffer on Salz. Hä sooch us, wie de Nuhd Joddes; de Zänd dähten em baal dorch de Backe waaße; ever dä Mond stond em immer zom Laache. On dä konnt esu en schön Spaße maache, dat all de Buure sich de Buch faß hilte für Laache, wo e elans kom. Hinge dren rett dat Drückche ob em Eselsche. Jt wor als Jong angedoon; esu en aal zeresse Uniform von em preußische Kadett hatten se em zo Bonn beim Jüd gekoof; die wor em noch zo spack, wenn et schöns ene ärge kleene Spierling wor. Hingendren gink dä Assor, on leet die Uhre on dä Stetz hange; ever wie se widder lans dat Hüüsche koome, do hov hä de Nahs en de Hühd, als wenn hä e Knöchelsche krigge sollt.

Hinger dä Druvebläder stond en mankolische Frau am Finster, die trook schwind dä Kopp zeröck, wie se die decke Tromm hürd. Do reef die decke Dränkerhalvens erüver: Komb doch an de Düür, Fro Nohbersch on seet die Konstöckermächere, dann geht üch et Hetz ob, wie ene Heffenbond. „Och", säd die bedrövte Frau, „loht mich doch stell en Rau; wer esu alleen moß Kermeß haale, dem geht met jedem Schlag ob die decke Tromme Stöck vom Hetzen eweg." Wie dä Assor die Stemm hürt, do riiß dä sich von der Kord' loß, on hüült für Freud, on sprink zom Finster eren der Frau bes an dä Hals, on leck' er die Händ kletschnaaß. „Assor, Assor," reef die Frau, „wo eß et Drückche?" — ever se hat et Wort noch net us dem Mond, da hink er et Drückche alt am Hals. Sie kannt et glich (met dem Kadetterock), dann et wor net erg gewahße, weel et esu vill Hunger hat ligge mööße.

Die Seeldänzere wollte Strick anfange, on een von dä Madamme säht, „et wör ihr Kind". Do sprong dä Assor ob se los, on woll ihr no de Wackbrode schnappe; ever zom Glöck hat se er keen', on do konnt e se och net dren bihße. Glöck hat se er keen', on do konnt e se och net dren bihße.

Glöck hat se er keen', on do konnt e se och net dren bihße. Die Buure kannte all dä Assor noch, och hat grad an dem Dag eene von dä Aape dem Drückche si Butzeköbche an; dat hat it von singem Patt krig, on dat wor dä Börgemeester. Dä wor glich bei der Hand, wie die Buure die Seeldänzere schwaade wollte, on maht dem Dinge baal en End. Hä säd: „ha leht se all en et Traßhüüßche setze, wenn se dat Drückche net erus göve, on noch derzo all dat Geld, wat it sich met Kuckeleboomschlage om Seel verdeent hät." Do moot dä aale gitzige Pajaß die Täsch op dohn, on alles erus geve, wat hä sich verspart hatt'. Die Seeldänzere mahte sich stell dodann, dat Drückche blev bei der Motter, on dä Assor en singem Hüüsche, on do levte se vergnög zesamme bes hück. Do kom en Muus, do wor dat Verzellsche us.— Adjüs.

Dä Hond on dat Eechhohn. Ä Verzellsche für Blahge (= „Der Hund und das Eichhorn. Eine Geschichte für Kinder“). W. Sulzbach, Bonn 1849.

Johanna Kinkel (1810-1858) war Salondame und politisch aktive Gattin von Gottfried Kinkel, mit dem sie den Bonner Dichterkreis Maikäferbund gründete. Sie gilt als einzige bedeutende Bonner Mundartdichterin des 19. Jahrhunderts. Mehr Informationen zu ihr unter https://de.wikipedia.org/wiki/Johanna_Kinkel

Hochdeutsche Übersetzung heute nicht mehr geläufiger Begriffe

bängelig – beängstigend

bauze – jammen, heulen

bubbelig – sprudelnd

Butzeköbche – Turbanhaube für Kinder

dinsele – trippeln

drelle – drängeln

dröckelich – gutgläubig

Eierwix – Schuhchreme mit Eierschaum

ekkersch – erst

elans – vorbei

Erbelespill – ?

fespele – wispeln

Flierestruch – Fliederstrauch

freeßelich – eklig kalt

fubtisch – plötzlich

Gedühsch – Getöse

Gelooch – Gewimmel

gestuvt – gedämpft

gibsche – ?

gringe – grinsen

Gürtezübche - ?

Heemermüüscher – ?

Heffebond – Hefekuchen

Juhannsfönkelcher – Glühwürmchen

Jüsebche – Mäntelchen

Kamesöler – Jacken

knauele – nagen

Kraball – Krach

Löverscher – ?

Morbele – Waldbeeren

Müggelche - ?

Patt – Patenonkel

peffig – pfiffig

Pinxfuß – ?

Polsterwürschche – Dickerchen

Pühtsche – keines Mädchen

schöns – ?

Schöttelche – Schüsselchen

Schwalfdere – Schwalben

Siggeflahs – Seidengarn

spack – eng

Spierling – schmächtiger Mensch

sprattele – zappeln

Traßhüüßche – Gefängnis

vigelet – violett

Wackebrode – Wade

wackrig – wach

wirte – ?

Zinnreck - ?